حق شفعه چیست؟

  • نویسنده: وحید محمدی نصرآبادی
  • تاریخ آخرین بروز رسانی:
  • دسته بندی: حقوقی

تعریف حق شفعه بسیار به اخذ به شفعه نزدیک است، حق شفعه حق مالی است که تحت شرایط خاصی به یکی از شرکاء اجازه می دهد که در صورت جمع سایر شرایط با پرداخت ثمن و مبلغ خاصی کل ملک را مالک شود. در این مقاله سعی کرده ایم به تمامی موارد و سوالات زیر پاسخ دهیم.

  • آیا حق شفعه قابل اسقاط است؟
  • حق شفعه فوری است یعنی چه؟
  • حق شفعه قابل تبعیض نیست؟
  • حق شفعه در مزایده
  • حق شفعه در زمین کشاورزی
  •  اثر اقاله در حق شفعه
  • حق شفعه در ارث

در صورت نیاز به راهنمایی و هرگونه سوال می‌توانید از بخش نظرات آن را با ما در میان بگذارید.

مؤسسه حقوقی دارالعدل راگا در تاریخ 15/2/1387 تحت شماره ثبت 22565 و شماره ملی 10103608479 در اداره ثبت شرکتها به وسیله یک وکیل دادگستری به ثبت رسیده است. این مؤسسه با در اختیار گرفتن وکلای پایه یک دادگستری در انواع و اقسام دعاوی حقوقی، اعم از مدنی، کیفری، خانواده و ثبتی و یا حتی وکالت در انواع کمیسیونهای ثبتی و شهرداری وکالت در دیوان عدالت اداری و... فعالیت داشته است و با بیش از 91 درصد موفقیت در پرونده های مأخوذه رکورد بی نظیری را از خود به جای نهاده است.

در صورتی که در رابطه با دعوای اخذ به شفعه نیاز به مشاوره از سوی وکلای موسسه حقوقی راگا  و یا راهنمایی و قبول پرونده در خصوص دعوای اخذ به شفعه دارید می توانید با شماره تماس های زیر ارتباط بر قرار کنید.

حق شفعه چیست؟

حقی است مالی، که مقنن در ماده 808 قانون مدنی آن را ذکر کرده است و تحت شرایط خاصی به یکی از شرکاء اجازه می دهد که در صورت جمع سایر شرایط با پرداخت ثمن و مبلغ خاصی کل ملک را مالک شود.

آیا حق شفعه قابل اسقاط است؟

حق شفعه با توجه به این که حقی مالی است بنابراین قابلیت اسقاط را دارد و شخص صاحب حق (شفیع) می تواند این حق را از خود سلب و ساقط نماید.

حق شفعه فوری است یعنی چه؟

صاحب حق (شفیع) می بایست به فوریت حق شفعه را اعمال نماید و جنانچه در مهلت فوریت عرفی اقدامات لازم را به عمل نیاورد امکان استفاده از حق شفعه برای ایشان فراهم نخواهد شد. لازم به ذکر است که مدت زمان فوری بودن حق شفعه با توجه به عرف و عادت محل وقوع ملک لحاظ و توسط قاضی دادگستری که به پرونده رسیدگی می کند در نظر گرفته خواهد شد.

بیشتر بدانید رأی وحدت رویه چیست؟ به همراه انواع رأی وحدت رویه دیوان عدالت اداری

حق شفعه قابل تبعیض نیست؟

سوالی که در حق شفعه قابل طرح می باشد قابل تبعیض بودن یا نبودن حق شفعه است.

تبعیض یعنی قابلیت اعمال نسبت به قسمتی از حق. در حق شفعه به دلیل جلوگیری از ضرر مالک، گفته شده است که قابل تبعیض نیست یعنی یا باید نسبت به تمام مبیع اعمال شود یا اصلاً اعمال نشود. پس شفیع نمی تواند قسمتی از سهم شریک دیگر را تملک کند و مابقی را به حال خود رها کند.

حق شفعه در مزایده

در پاسخ به این سوال باید ابتدا ماهیت مزایده را بررسی کنیم به طور کلی می توان گفت مزایده اموال غیرمنقول بیع تلقی می گردد بنابراین اگر سایر شرایط مندرج در ماده 808 قانون مدنی نیز رعایت و موجود باشد در اموالی که با مزایده واگذار می شوند حق شفعه قابل اعمال است.

حق شفعه در زمین کشاورزی

زمین کشاورزی جزء اموال غیرمنقول محسوب می شود و چنانچه سایر شرایط حق به شفعه نظیر:

  1. بین دو نفر شریک باشد.
  2. یکی از شرکاء سهم خود را به قصد بیع واگذار کند (صرفاً عقد بیع نه عقد دیگری)
  3. زمین کشاورزی موضوع سوال قابل تقسیم بین دو نفر باشد که این قابلیت تقسیم از طریق کارشناس رسمی دادگستری قابل تشخیص می باشد.
  4. رعایت گردد، حق شفعه در زمین کشاورزی نیز واقع و قابلیت اعمال را دارد.

بیشتر بدانید دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای اخذ به شفعه

 اثر اقاله در حق شفعه

اقاله یعنی بر هم زدن عقد لازم به اراده و توافق هر دو طرف عقد.

سوالی که در حق شفعه مطرح می شود این است که اگر شریکی که سهم خود را به ثالث می فروشد بعد از عقد بیع به هر دلیلی با توافق خریدار عقد را اقاله کنند، شریک دیگر کماکان حق شفعه دارد یا خیر؟

در پاسخ باید گفت مشهور فقها بر این نظر و اعتقاد هستند که حق شفعه به محض انعقاد عقد بیع به وجود می آید و یک حق مکتسبه محسوب می شود (برای شفیع) و اقاله بعدی اثری در حق شفعه به وجود نمی آورد.

حق شفعه در ارث

از آنجایی که حق شفعه جزء حقوق مالی محسوب می شود به ارث رسیده و به همین دلیل ماده 823 قانون مدنی نیز مقرر کرده است: «حق شفعه بعد از موت شفیع به وارث یا وراث او منتقل می شود.»

حق شفعه قابل تبعیض نمی باشد یعنی بعد از فوت شفیع تعدادی از وراث نمی توانند حق شفعه را اعمال و تعدادی دیگر حق شفعه را اعمال نکنند بلکه یا باید همگی وراث حق شفعه را اعمال نمایند یا از حق شفعه صرف نظر کنند زیرا وراث همان حقی را به ارث می برند که مورث آنها دارا بوده است. همان طور که شفیع حق تبعیض در حق شفعه نداشته است وراث نیز این حق را ندارند و باید یا تمام حق شفعه را اعمال کنند یا به کل از آن صرف نظر کنند.

آخرین مقالات

در حال بارگذاری ...